Специјалниот пратеник на САД, Стив Виткоф, се очекува денеска во Москва на разговори за интензивирање на напорите за прекин на војната во Украина, што трае повеќе од три и пол години, јави германската агенција ДПА. Оваа посета доаѓа во контекст на забрзување на преговорите поддржани од администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп, чија цел е да се постигне траен мировен договор.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, потврди дека Виткоф треба да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин попладне, пренесоа руските медиуми вчера. Трамп претходно го најави патувањето на пратеникот, но не откри дополнителни детали за агендата на средбите.
Оваа посета следи веднаш по состанокот во Флорида (на 30 ноември 2025) меѓу американската делегација, предводена од Виткоф, секретарот за држава Марко Рубио и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, со украинската делегација предводена од секретарот на Советот за национална безбедност и одбрана, Рустем Умеров. Учесниците оценија дека разговорите биле „многу продуктивни“, со постигнат напредок во клучни области, но нагласија дека остануваат „комплицирани прашања“ кои бараат дополнителна работа. Украинската страна инсистира на обезбедување на „најдоверливи безбедносни гаранции“ и зачувување на суверенитетот, додека САД се отворени за ревизија на контроверзните елементи.
Фокусот на преговорите е ставен на предлогот за мировен план со 28 точки, поддржан од САД, кој вклучува размена на територии, статус на Донбас и Крим, неутрален статус за Украина и други мерки за стабилизација. Овој план, од почеток критикуван од многу набљудувачи како „руска листа на желби“ поради попустливоста кон московските барања, веќе претрпел измени по консултации со европските партнери и Украина. Всушност, во Женева неодамна е договорен „ажуриран и рафиниран мировен рамковен документ“, но неколку точки, вклучително и територијалните отстапки и безбедносните гаранции, сè уште се спорни. Европските сојузници, предводени од шефицата на европската дипломатија Каја Калас, изразуваат загриженост дека планот би можел да ги притисне Украинците кон непотребни отстапки, и бараат поголема вклученост на ЕУ во процесот.
Русија, од своја страна, сигнализира отвореност за „сериозни дискусии“, но инсистира на признавање на контролата врз 19% од украинската територија (околу 115.600 квадратни километри) и на барањата за демилитаризација и неутралност на Украина. Кремљ го опишува американскиот предлог како „потенцијална основа за идни договори“, но одбива да ги открие своите црвени линии пред средбата, нагласувајќи дека „мегафонската дипломатија“ не е продуктивна.
Оваа посета на Виткоф – неговата шеста во Москва од јануари 2025 – претставува клучен момент во дипломатските напори на Трамп, кој војната ја опишува како „крвава банја“ и „заменска војна“. Додека САД вршат притисок врз сите страни за компромис, прашањето останува дали Путин ќе се согласи на компромис или ќе продолжи со воените напредоци, кои во 2025 се забрзани на највисоко ниво од 2022 година. Украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој вчера се сретна со францускиот претседател Емануел Макрон во Париз, ја искористи можноста да ги зајакне врските со Европа и да нагласи дека конечните одлуки мора да ги донесе Киев.