Повторно насамарени и понижени – Пишува Горан Момироски

Пред наредниве часови/денови Владата да објави, според нив, компромисно, а во суштина недостоинствено и неиздржано решение за разликата за името, да си кажеме во очи каде е една од најголемите грешки во спорот и какви се последиците од неа.

Тие што темелно го следат грчко-македонскиот спор за името забележуваат една константа што е присутна, но никогаш не е главна тема во јавноста.

Грчкиот претседател Прокопис Павлопулос е постојано присутен во јавноста и постојано ги испраќа главните пораки, а ние овде се фокусираме на Коѕијас и на Ципрас.

Всушност, ако внимателно се анализира, ставот на грчкиот претседател ја определува рамката за „новото име“ и „потребата од уставна ревизија“, кои „нема да зрачат иредентизам“.

Ципрас и Коѕијас само ја следат оваа рамка со чија помош најверојатно повторно ќе бидеме насамарени и понижени.

Павлопулос ни кажал сè кога вели дека новото име не смее да упатува на „промена на границите“, „етничка припадност надвор од РМ“, „јазик надвор од РМ“, што би предизвикало малцински права во грчка Македонија.

Грција го дефинира концептот на обединета Македонија како закана за променливост на граници и територијални претензии, а терминот Егејска Македонија е основа во иредентистичкото барање.

Според меѓународното право, концептот на иредентизам опишува политичко и идеолошко движење со цел обединување на нацијата (нации) со враќање на изгубеното население и територии (територија, стекнување).

Иредентистичките тврдења имаат намера да се ослободат од странските контролни области за кои се верува дека припаѓаат на татковината поради етнички или јазични врски, поради географски или историски причини, или поради претходно поседување.

Врз основа на барањето од грчкиот претседател, поглавјето за иредентизам e дел од грчкиот нацрт-предлог и го обликува идното решение за ИМЕТО на државата, изведувањето на ERGA OMNES, определување на НАЦИОНАЛНОСТ и ЈАЗИК, имплементирање на УСТАВНА ревизија за обезбедување на непроменливост на граници и територијални претензии за да не се предизвикаат малцински права и тензии во грчка Македонија.

Грчкиот став онака како што е сместен во нацрт-договорот формално се темели врз основа на меѓународното и на европското право. Но, ако се влезе во деталите, тој став е спротивен на сите валидни меѓународни закони за индивидуални и колективни човекови права.

Врз основа на член 3 од македонскиот Закон за меѓународни договори, став 2, овие прашања кои се во поглавјето „иредентизам“ потпаѓаат под Претседателот на Република Македонија, додека идентитетот и јазикот се непреговорливи и водењето на разговори е во спротивност со меѓународното право поради правото на самоопределување.

Грчкото барање за уставна ревизија е директно мешање во внатрешните прашања на Македонија, а ако се прочита Пресудата од Хаг и целосно неосновани.

А ние упорно преговараме и лицитираме со часови, денови и нерви пред големиот Ден Д кога ќе се реши името.

Не гледајќи дека повторно од некадарност или можеби лукративни причини влеговме во јама од која нема излез.

За да има правна и политичка логика, Македонија, односно тимот преговарачи, треба прво да го разглоби грчкиот пакет и да определи што не е спорно и за што треба да се разговара, па дури потоа да се отпочне постапка за преговарање со уставна основа. Сè друго е погрешно и казниво.

Според уставните и законските овластувања, Владата во духот на добрата волја може да разговара, но не може да преговара за разликата околу уставното име.

Уставот во членот 119 е јасен: Претседателот потпишува договори во име на Република Македонија. Кој не верува во тоа, нека ги праша експертите за уставно право.

Грчката страна многу добро го знае членот 118 од македонскиот устав, кој пропишува меѓународните договори да бидат во согласност со Уставот, а не да предвидуваат негова измена.

Сè додека не се промени член 118 од Уставот, договорот во оваа форма за каква слушаме деновиве не може да се имплементира, вклучувајќи ерга омнес и уставна ревизија.

Според јавните податоци од грчките барања во разговорите меѓу Атина и Скопје, јасно е дека Грција го почнала процесот на разговори/преговори со цел да најде решение што е добро за неа или, ако такво нема, да се најде решение спротивно на нашиот Устав или да не се најде решение воопшто. Во сите сценарија Атина ги зголемува максималистичките барања за политичка победа, одговорна страна и префрлање на вина кон другиот.

Не случајно деновиве грчките медиумски канали се искршија да ни кажат дека Грција нема да игра „blame game“. Затоа што веќе одамна ја играат, а ние не сме свесни. Или, пак, така му одговара некому.

Затоа, денес имаме различни толкувања на „усмениот договор“.

Она што двајцата премиери и министрите Димитров и Коѕијас го разговарале е невозможно да се стави на хартија во форма на нацрт-договор кој би бил изработен во ОН.

Имплементацијата на вакво хибридно решение, т.н. „единствен пакет“, без прочистување на уставните и на антиуставните делови е невозможна мисија.

Освен ако некој не е решен насила да го урива Уставот и да провоцира обвинение за велепредавство, дело што не застарува ниту во мислите, ниту во судовите.