
Воениот судир меѓу Иран и Израел доведе до нагло зголемување на цената на нафтата, што ја истакнува важноста на регионот во глобалното снабдување со енергија. Ризикот од прекин на Ормускиот Теснец, критична транзитна рута за нафта, предизвикува значителна вознемиреност на финансиските пазари. Вака коментира колумнистот Роберт Рапиер на специјалниот портал „Оilprice“ по најновиот воен конфликт што ја диктира цената.
Од 13 јуни, за само 7 дена по воздушните напади на Израел против Иран, суровата нафта од типот „брент“ скокна за речиси 8%, прогнозите на Голдман Сакс се дека ќе стигне до 10%.
Тензијата меѓу Израел и Иран не е нова. Врие со децении, освен етничките и религиски разлики што се провлекуваат како систем, Израел стравува од воениот нуклеарен потенцијал на Иран. САД пак стравува од иранската нафта.
Иран поседува некои од најголемите резерви на нафта и природен гас на планетата. И покрај годините на санкции од САД, таа сè уште успева да ја извезе својата сурова нафта преку мешавина на официјален извоз и не толку официјален. Многу буриња завршуваат во Кина. Други се движат потивко преку посредници во Азија. Ова не се секогаш трансакции што се појавуваат во глобалните системи за следење, но тие се случуваат, а обемот се зголемува.
Аналитичарите веруваат дека до 2024 година, Иран испорачува повеќе од 1,5 милиони барели дневно. Тоа не се мали компири. На пазар толку цврсто избалансиран како глобалната нафта, дури и малите поместувања во понудата можат да ги придвижат цените. И Иран не продава само нафта, тој има голема улога во обликувањето на политиката. Како дел од ОПЕК +, таа седи на маса со земји како Саудиска Арабија и Русија, давајќи му влијание на глобалниот пазар на сурова нафта.
Низ Оримутскиот Теснец се движи 20% од дневниот сообраќај на нафта во светот. Тоа ја зголемува загриженоста на големите политички сили, затоа што доволно е Иран да најави воени или показни вежби, па цената на нафтата да се покачи.
Во рок од 10-тина дена нафтата скокна речиси веднаш, но и златото скокна, додека акциите забележаа пораз. Се работи за геополитички страв од можноста за поскапување на цените на енергијата иако тоа засега нема да се случи. Но, нафтата не е само гориво – тоа е вградено во сè.
Ја преместува храната, ги напојува авионите, ги загрева домовите и ги одржува производните линии во движење. Дури и краткорочниот пораст на суровата нафта може да влијае на потрошувачките цени. И ако овој конфликт ескалира, тој пораст можеби нема да биде краткорочен, слично на 70-те години од минатиот век кога имаше вистинска нафтена криза, а главните протагоинисти беа Израел и Иран.