Колумни

Свето Тоевски: Македонија не би требало да прифаќа по налог на ЕК третман како безначајна „геоополитичка трева“, која би ја газеле „слоновите“ додека се тепаат меѓу себе

Не соодветствува со автентичните државно-национални интереси на Македонија и на нејзините граѓани најновата позиција, која ја изнесе еврокомесарката за проширување на ЕУ Марта Кос, дека „земјите-кандидатки мора да направат геополитички избор на која страна се пред да влезат во ЕУ“. Спроведувањето на овој став дополнително би ја  усложнил ионака сложената ситуација, во која се наоѓа Македонија веќе изложена на сериозни критики во најновиот извештај на Европската комисија дека „не искажува резултати во реформите“ и оти „запаѓа во застој“.

4 минути за читање

Пишува: Свето Тоевски

ЕУ е во судир со Трампова Америка, во длабоки несогласувања, ако не и судир и со редица свои членки, пред со со Унгарија. Брисел ја засилува и својата воинствена политика кон Русија, спроведувајќи заедно со НАТО сѐ посериозни подготовки за можен воен судир со Русија. ЕУ се соочува и со растечки отпори од државите од така наречената „Вишеградска група“: Полска, Словачка, Чешка и Унгарија околу низа аспекти од функционирањето на Унијата. Ставот дека ќе мора и Македонија како држава-кандидатка за евроинтегрирање, да заземе страна во сите споменати судири и спротивставувања на нејзината надворешна, политичка и друга политика, со кои се соочува ЕУ, би значело дека би морала Македонија да ѝ го сврти грбот на Трампова Америка, со која има договор за стратегиско партнерство. Би морала Македонија да застане на страната на ЕУ и да влезе ако не во судир, тогаш во длабоки несогласувања и со Унгарија на Виктор Орбан, со која има, исто така, договор за стратегиско партнерство.  

Според авторот на овие редови, контрапродуктивна би била и принудата да започне Македонија започне да споделува исто таква агресивна и воинствена политика кон Русија, каква што води и официјален Брисел. Зошто? Ниту е пожелно, од геополитички причини, „затрчување“ кон официјална Москва и Путин, но ниту би било препорачливо и Македонија да ѝ „покажува заби“ на оваа, сепак, светска политичка, економска и воена сила. Што има против Брисел со Москва нека си расчистува самиот, а нека ја остави Македонија намира.

Во мера која ќе биде реалполитички најмногу можна Република Македонија ќе треба  „тивко“ да задржува релативно неутрална позиција на еквидистанца (еднаква оддалеченост) и да води политика на невлегување во судири и длабоки недоразбирања, одбегнувајќи „слепа послушност“ кон Брисел. Би било потребно Македонија да се истава настрана од европските диктати да си создава непотребно противници и непријатели. Кога се тепаат слоновите во џунглата, најпрво страда тревата, која ја газат слоновите, биејќи се меѓу себе. Она што го кажа Марта Кос во интервјуто за „Еуроњуз“, применето во случајот на Македонија, би значело дека македонската држава би морала да прифати третман и судбина на безначајна „геополитичка трева“, која би ја изгазиле „слоновите“ – и ЕУ и Русија и САД и многуте досегашни европски и светски држави, со кои имаме колку толку и какви такви поволни меѓудржавни односи и соработка.  

Многу говори за третманот кон Македонија од страна на Европската комисија и нејзината комесарка за проширување Марта Кос и самото интервју, дадено за „Еуроњуз“: во него Кос ги наведува сите кандидатки за проширување, сите од Западниот Балкан, а за Македонија таа не ја кажува ниту буквата „М“. Македонија веќе споделува стопроцентна усогласеност со надворешната и безбедносна политика на Европската Унија, но тоа не треба да значи и газење на сопствените изворни државни политички, економски, безбедносни и други интереси. 

Што и да зборува Марта Кос, премиерот Виктор Орбан во директните контакти со моќниот американски лидер Доналд Трамп веќе ги обезбедува економските и енергетски интереси на неговата Унгарија и на Унгарците. Неговата држава е и членка на ЕУ и членка на НАТО, па пак води внимание за своите државно-национални интереси. Се разбира, Македонија не е ни оддалеку тоа што е Унгарија во овој момент, но сепак, заради некаква сѐ повеќе маглива европерспектива, во името на влегување на ЕУ, кое е обусловено со мал милион услови, уцени и ултиматуми, Македонија треба да пројави „тивка воздржаност“ кон позицијата, која ја изнесе Марта Кос во интервјуто за „Еуроњуз“. Ниту контрапродуктивно контрирање на ЕУ, ниту непотребно влегување во судири и нови недоразбирања, па и губења пријатели и поддржувачи, кои допрва ќе ни требаат во времето кое доаѓа.

Македонија мора да си продолжи позасилено пред се со внатрешните реформи во правосудството, во економијата и другите општествени сфери, за да се тргне од „нишанот“ на ЕУ, која непринципиелно ја става „на експресна лента“ Украина за зачленување, иако е во состојба на војна, а Македонија ја остава 20-та година по ред да чмае во „еврочекалницата“.  Тоа не е ниту прифатливо, ниту коректно. Тоа е во целосна спротивставеност и со Копенхагенските принципи за проширување на ЕУ.

(Авторот изнесува во оваа анализа согледувања од сопствена политиколошка анализа, кои немаат никаква поврзаност со ниедна политичка партија во Република Македонија. Согледувањата на авторот не се став на редакцијата на „Експрес“).

Поврзани теми:

еу|актуелно|Македонија

Повеќе на оваа тема:

Најнови вести од: Колумни

Ајде да им простиме на најдобрите меѓу нас – Пишува Драган Милосављевиќ

Мислам на писатели, актери, режисери, музичари, сликари, спортисти, научници чијшто успех не само дома туку и надвор е општо познат и признаен, но нивната репутација во ова општество е сериозно упропастена поради овие или оние причини

Коле Неделковски, поетот-револуционер, чиј глас одекнува силно и денес – 113 години од раѓањето

Коле Неделковски е човекот, кој ја откри заборавената книга „За македонцките работи“, член на Македонскиот литературен кружок од Софија, афирматор на македонскиот јазик во литературата и убеден антифашист. На денешен ден, на 16 декември 2025 година се навршуваат 113 години од неговото раѓање и ова е соодветна пригода за ново навраќање кон творештвото и овој македонски национален и поетски деец, кој соработувал со Никола Вапцаров и Кочо Рацин. Неговата бележита песна „Глас од Македонија“ е една од најпознатите револуционерни песни во во македонската книжевност. Таа е една од најпознатите револуционерни песни во македонската книжевност, како тревожен поетски глас за неразбраното македонско минато, за македонската вистина. Творештвото на Неделковски се карактеризира со употреба на македонскиот говор особено видливо во неговите збирки „Молскавици“ и „Пеш по светот“. Литературното дело на Коле Неделковски иако е скромно и по обем и по квалитет, сепак е мошне значајно. Основниот белег на  неговата поезијата е влијанието на народната поезија, а мотивите најчесто му се патриотски, исполнети со лиричност. Тој е еден од најреволуционерните поети во македонската литература. Коле Неделковски е поет-револуционер чиј глас сè уште одекнува силно и во оваа македонска сегашност.

Конески, генијот-посветеник на Македонската идеја, и неговиот аманет Македонците да си го вардат јазикот, својата „единствена неподелена татковина“

Блаже Конески (Небрегово, 19 декември 1921 – Скопје, 7 декември 1993), генијот на македонската поезија и проза, академик, книжевен историчар, филолог и јазичар, творец на „Македонската граматика“, преведувач и професор на Филозофскиот факултет во Скопје, е еден од кодификаторите на современиот македонски книжевен јазик. Денес се навршуваат 92 години од неговата смрт и ова е пригода за ново навраќање кон неговото неизмерно книжевно и научно творештво, на неговата личност и кон непресушните врутоци на неговите јазични, поетски и национални посланија и завештанија до денешново и сите наредни македонски поколенија дека токму јазикот е она, што нѐ прави како македонски народ, различен од сите други народи во Балканот, Европа и светот. Во последната, претсмртна статија „Една ситуација и едно лично становиште“ Конески ќе истакне: „Денешниот однос на бугарските раководители спрема нашиот јазик има свои длабоки корења во теоријата на великобугаризмот. Можеше ли оформувањето на нашиот јазик да биде појава случајна, дури измислена? Се разбира дека не можеше. Но, македонскиот јазик, и покрај сите викотници против него, од каде и да идат тие, постои, се развива и станува јазик на сѐ побогата литература, станува јазик, на кој што културните придобивки на човештвото му се присвојуваат на еден народ, досега потиснат во мракот на ропството. Добро кажува арапската пословица: ‘Пците лаат, карванот си мине!“

Нацрт-заклучоците на Советот на ЕУ за промената на македонскиот устав ги кршат резолуциите на ООН и Договорот од Мастрихт, затоа се ништовни

Советот на ЕУ ја повикува Македонија да изврши промена на својот Устав во согласност со „Добрососедскиот договор“ со Бугарија и протоколите кон него, Преговарачката рамка и „францускиот предлог“, кои содржат категорично тврдење-фалсификат дека македонскиот народ, македонскиот јазик, идентитет и историја имаат „бугарски историски темели“. Тоа претставува целосно негирање на етничката, идентитетската и јазичната засебност на македонскиот народ. Декларацијата на ООН за недопустливоста на интервенирањето и вмешувањето во внатрешните работи на државите целосно ги заштитува македонскиот јазик и идентитет, како и македонската историја, од какви било и чии било обиди за негирање, или присвојување. Таа декларација строго забранува завлегување во идентитетскиот комплекс на кој било народ, што значи и на македонскиот народ. Токму ова го прават Советот на ЕУ и Бугарија! Членка на ООН е и Македонија: и за неа во еднаква мера важи применливоста на резолуциите на ООН. Според нив, ниту ЕУ, ниту Бугарија, Грција, или која било друга држава, немаат право да се мешаат во внатрешните и надворешните работи на Република Македонија, ниту да ѝ наложуваат да го менува Уставот во замена за „отворање на преговорите со ЕУ“. 

Зошто низ нашите градови не ечи многу почесто „песната на Македонија“ – нејзината „молитва“?

„Народните песни се показаљка на степенот од умственото развитие од народот и огледало на неговиот живот. Народот в песни изливат чувствата си, в них увековечвит животот му и давнешните му подвиги, в них находвит душевна храна и развлечение; затова в жаљба и в радост, на свадба и хоро, на жетва и грозјебрање, на везање и предење, по поле и по гори, штедро изливат песните како од богат извор…“ – ова е напишано во предговорот на првиот дел на „Зборникот на македонските народни песни“ на браќата Димитар и Константин Миладинови, објавен во 1861 година. Зарем турбофолкот и шундот, наречен „музика“ од балканската естрадна периферија на концертите во Македонија, ќе дозволиме да станат „показаљка на степенот“ на нашето „умствено развитие“ како народ македонски? Зарем ќе се согласиме тоа да стане „огледало на нашиот живот“ како народ македонски, чиј изворен фолклор и народен мелос се со врвни уметнички и културни вредности и меѓу најценетите во Европа и светот?!
Сите вести од Колумни

Најнови вести

To top