Колумни

Македонистичкото дело на Мјечислав Малецки – бедем пред кој паѓаат сите негаторски фалсификати за македонскиот јазик

Навршувањето на 78-годишнината од смртта на Малецки е соодветна пригода за навраќање со должна почит кон личноста и творештвото на овој полски лингвист, дијалектолог и еден од првите и најзначајни светски македонисти, чии македонистички истражувања и студии се траен и импозантен споменик на македонскиот јазик.

7 минути за читање

Пишува: Свето Тоевски

Седумдесет и осум години од смртта на еден од најзначајните светски македонисти

„Истражувањата покажаа дека можеме да го поврземе словенскиот јазик со македонските дијалекти од територијата на Солун, родниот град на Кирил и Методиј. Лингвистичките аргументи доволно сведочат против тезата дека црковниот јазик потекнува од Панонија и нè принудуваат да мислиме само на Солун – татковината на браќата Кирил и Методиј, како татковината на јазикот на кој го превеле Светото писмо. Најстариот словенски јазик го именувам како староцрковнословенски јазик, кој потекнува од ова подрачје на македонските дијалекти, каде што се родиле Кирил и Методиј. Овие два словенски апостола пристигнале во Моравија со својот црковен јазик од Македонија.“ – кажува јасно и уточнето еден од првите и најзначајни светски македонисти Полјакот Мјечислав Малецки во својата научна студија со наслов „Најстариот словенски книжевен јазик“.Со други зборови, Малецки го прогласува македонскиот јазик со неговите дијалекти како најстар словенски книжевен јазик! Тој починал на 3 септември 1946 година. Навршувањето на 78-годишнината од неговата смрт е соодветна пригода за навраќање со должна почит кон личноста, животот и творештвото на овој полски лингвист, славист, балканист, дијалектолог, истражувач на јужнословенските дијалекти, прв полски македонист. Севкупните негови македонистички истражувања и дела се траен и импозантен споменик на македонскиот јазик, бедем пред кој се уриваат како смешни и неодржливи бугарските, грчките и сите други негаторски фалсификати за непостоењето на македонскиот јазик и неговите дијалекти на целата некогашна етнојазична територија на Македонија.

Малецки ја потврдува конечно Македонската теорија за македонските говори од Солунско како основа на староцрковнословенскиот јазик

Теренските дијалектолошки истражувања на Мјечислав Малецки се исклучително важни прилози кон историјата на македонскиот јазик. Тој ја потврдува со аргументи македонската теорија и ја побива панонската теорија за потеклото на староцрковнословенскиот јазик. Овој полски лингвист и македонист нагласува дека првиот писмен книжевен јазик – старословенскиот е настанат врз основа на македонските говори од непосредната околина на Солун, а оти првите црковни книги биле преведени од грчки на старословенски со глаголицата, создадена од Кирил и Методиј. Создавачи на македонската теорија се Ватрослав Облак и Ватрослав Јагиќ. Малецки творечки се надоврзува кон нив. Основите на македонската теорија се поставени кон крајот на 19 век, кога Ватрослав Облак ги вршел своите теренски истражувања во трите солунски села Сухо, Висока и Зарова и ги објавил во книгата „Македонски студии“ на германски јазик.

По истражувањата на Ватрослав Облак во 1892 година, во 1933 година доаѓа и Малецки во истата област, Солунско, и како лингвист веродостојно ги забележува последиците од сите катастрофални последици од грчките геноцидни удари врз физичкото постоење на македонскиот народ и македонските дијалекти во Егејска Македонија. Оттука произлегува бесценетата важност на македонистичкото дело на Малецки за македонскиот народ и македонскиот јазик воопшто.

Во студијата „Најстариот словенски книжевен јазик“Малецки уточнува врз основа на задлабочена научна анализа дека постојат, од една страна, македонски дијалекти со свои зборовни (лексички), фонетско-фонолошки и други карактеристики и, од друга страна, западнобугарски дијалекти и источнобугарски дијалекти со свои сопствени зборовни (лексички), фонетско-фонолошки и други карактеристики, различни од карактеристиките на македонските дијалекти. „А. Лескин во ‘Прирачникот за стариот бугарски јазик’ го популаризирал терминот ‘стар бугарски јазик’, за да го нагласи бугарско-македонскиот карактер на јазикот. Но, бидејќи основата на денешниот бугарски јазик е дијалектот на источна Бугарија (источно од реката Искиер), а не македонскиот дијалект, тешко дека е точен овој термин. Подобро би одговарал на начинот на зборување на несловенските Бугари од периодот пред нивната словенизација и распаѓање во словенската маса.“ – посочува Малецки.

Малецки: „Македонските дијалекти не се ниту српски ниту бугарски“

Значи и овој знаменит полски лингвист го посочува фактот дека пред нивното доаѓање во Балканот Бугарите како несловенски народ говореле свој јазик, различен од словенскиот и оти потоа следувал периодот на нивната словенизација и утопување во словенската маса. Овие ставови на Малецки во значителна мера се и поткрепа и потврда на научните истражувања и согледувања на авторот на овој текст дека од јазично-етнички аспект ситуацијата е тотално обратна од она што денес го тврди официјална Софија: Бугарите како несловенски народ по своето доаѓање во Балканот и на територијата на Македонија се словенизирале и се македонизирале, преземајќи го главно како свој говор македонскиот јазик, потоа во наредните векови означувајќи го како „бугарски“, со навистина дополнително развиени нивни јазични белези.

Не само што се фалсификати, туку се будалаштини од највисок ранг тврдењата на официјална Софија дека Македонците говорат бугарски јазик, оти македонскиот јазик има бугарски корени! Бугарската копија му го негира постоењето на македонскиот оригинал!

 Записите на Малецки од 1933 од Суха и Висока: „Голем број од населението не се идентификувало себеси како Бугари, ниту го знаел грчкиот јазик“

Како еден од првите македонски дијалектолози, Малецки кога ги посетил во 1933 година селата Суха и Висока, на околу 10 километри оддалечени од Солун, утврдил и дека „голем број од населението не се идентификувало себеси како Бугари, ниту го знаел грчкиот јазик“. Потпирајќи се врз Облак и трудови од други автори од областа на македонската дијалектологија, Малецки констатира дека македонските дијалекти претставуваат поединечен дијалектен тип што може да се нарече македонски јазик. „Во однос на прашањето дали македонските дијалекти се српски или бугарски, би одговорил дека тие не се во целост ниту српски ниту бугарски, но дека повеќето од нив му припаѓаат на поединечен дијалект што може да се нарече македонски јазик.“ – констатира овој полски македонист и дијалектолог во својата научна студија „За прашањата на македонската дијалектологија“, објавена во 1938 година.

 Студијата на Малецки „За прашањата на македонската дијалектологија“, во која ја нагласува засебноста на македонскиот наспроти бугарскиот јазик

Дали можат сегашните кандидати за градоначалници по локалните избори една од улиците во градовите во Македонија да ја именуваат како „Мјечислав Малецки“?

Резултатите од интензивните истражувања на Малецки во Егејска Македонија, денес во Грција, се неколку расправи и две книги: „Два македонски говора. Сухо и Висока во Солунско“ и „Текстови од говорите во Костурско“. Тие се објавени во Краков, во 1934 година, со напоредно приложени автентични македонски дијалектни записи од Сухо и Висока, но и од Костурско, произлезени од разговорите со месното македонско население. Во Краков во 1936 година Малецки објавил и речник на тие говори.

Мјечислав Малецки е роден на 14 јули 1903 година. Во периодот 1923–1927 година студирал полска филологија, словенска филологија и романтични студии на Јагелонскиот универзитет. Студиите ги завршил на универзитетите во Белград, Љубљана, Софија и Загреб. Од 1941 година работел во Јагелонскиот универзитет во Краков како професор по словенска дијалектологија. Во јули 1945 година бил избран како член на Полската академија на знаењето од Краков. Напишал повеќе од 80 дела и книги.

Малецки умрел на 3 септември 1946 година. Денес во Полска, во Краков, е именувана една улица по неговото име „Мјечислав Малецки“. Дали ќе може некој од сегашниве кандидати за градоначалници на Скопје, Битола, Тетово или другите градови во Македонија да поведе и да реализира иницијатива една улица и кај нас да го понесе името на овој голем Полјак, кој толку многу нѐ задолжи со своето научно творештво, посветено токму нам и на нашата „јазична татковина“, на македонскиот јазик? Ќе биде ли неможно на некој од амфитеатрите на Институтот за македонски јазик во Скопје, или на домашните филолошки факултети да им се стави на влезните врати име и табла „Мјечислав Малецки“, во кои и се предава за неговите македонистички истражувања?

(Авторот изнесува во оваа колумна согледувања од сопствена научна лингвистичко-политиколошка анализа, кои немаат никаква поврзаност со ниедна политичка партија во Република Македонија. Согледувањата на авторот не се став на редакцијата на „Експрес“)

„Нова Македонија“

Поврзани теми:

македонски јазик|Егејска Македонија|полска|Мјечислав Малецки|дијалектологија|Македонска теорија|Кирил и Методиј

Повеќе на оваа тема:

Најнови вести од: Колумни

Лаен доаѓа со „европски булдожер“ во нов обид да го „раздроби“ „ѕидот“ на отпорот против бугаризацијата на македонскиот народ и држава (2)

Шпанија и Словачка во своите устави по никоја основа не предвидуваат и не дозволуваат национални малцинства, или етнички групи да можат да здобијат во нивните устави статус како „државотворни народи“, за да не им се овозможи на односните малцинства, или етнички групи, да здобијат право, согласно со меѓународното право, на територијална автономија и самоопределување до отцепување од овие две држави. Односно, право да прогласат сопствена држава на „својот дел“ од територијата на Шпанија и Словачка и потоа да ги припојат кон „своите матични држави“. Ова го истакнуваат реномирани европски и светски експерти за уставно право и политички науки. Токму тоа го бара Бугарија за „бугарските државотворци“ во Македонија, токму ова штедро го поддржуваат Урсула фон дер Лаен и ЕУ! Зошто Лаен не оди и во Шпанија и Словачка и таму да бара промени во нивните устави, па да добијат и некои од тамошните национални малцинства уставен статус како „државотворни елементи“ на Шпанија и Словачка (патем и членки на ЕУ!), па да имаат право на отцепување „свои делови“ и од териториите на Шпанија и Словачка и припојување на тие делови кон „своите матични држави“?!

Лицемерието на стратегискиот партнер на Бугарија – Германија кон Македонија и принципиелната и пријателска поддршка од Словачка (1)

Водечката германска партија АФД бара „алтернатива за Германија“ и „иднина надвор од сегашната ЕУ“, во „Европа на суверени нации.“ – не смее ли и Македонија да го бара тоа, алтернатива за Македонија, не смее ли и таа да се стреми кон „ЕУ на суверени нации“?! Патот по кој одат Словачка и другите држави од „Вишеградската група“, патот на сѐ посамостојно одлучување, иако се членки на ЕУ, треба да го следи и Македонија како кандидатка за во ЕУ.

Ако не се урне сценариото за уривање на Македонија, Македонците ќе станат бестатковинци – новите „Курди во Балканот“

Французите ги уриваат Макрон и неговата влада, ама не ја уриваат и Франција како држава, што е целта со Македонија! Се обидуваат и Германците да ги урнат германската владејачка коалиција и Мерц, ама не се стремат да ја урнат Германија како држава, што е целта со Македонија! Потребно е македонско национално и македонско државно единство во напорите за создавање услови за подобар живот за сите граѓани без оглед на етничката и политичката припадност, отфрлајќи било чии меѓународни замешателства во нашите внатрешни работи.

Макронова Франција, која се меша во внатрешните работи на многу држави, е „санстефанска маќеа“ за Македонија, а „европска мајка“ за Бугарија! (2)

Со оглед на активираното сценарио за уривање на Македонија како држава, ќе мора локалните избори на 19 октомври да бидат не само изјаснување за нови, поквалитетни локални власти и подобро функционирање на општините, туку и референдум за опстојот и просперитетот на Македонија како држава и заеднички дом за сите нејзини граѓани, без оглед на нивната етничка и политичка припадност.

По „париската обука“ Филипче и СДСМ ја „извадија“ „најпатриотската“ резолуција за „Бугари во устав“ – новата „бугарска алатка“ за распад на Македонија! (1)

По реакцијата на претседателот Макрон околу „недипломатското однесување“ на новиот амбасадор на САД во Париз Чарлс Кушнер околу прашањето за признавањето на Палестина, Министерството за надворешни работи на Франција на 24.8.2025 упати барање до Трампова Америка „да „не се меша во нејзините внатрешни работи“, бидејќи е тоа „неприфатливо од гледна точка на меѓународното право и Виенската конвенција за дипломатски односи“. Имајќи предвид дека меѓународното право еднакво важи и се применува и за Македонија, како требало да реагира таа кон Макрон, кој веќе неколку години се залага за „правда за барањата на Бугарија“, а пред се за внесување на „бугарскиот државотворен народ“ во македонскиот устав?! Уште и го „скрои“, заедно со своите соработници, катастрофалниот „француски предлог“?!

Аманетот на Петре М. Андреевски: Не дозволувајте друг да ни ја контролира националната свест! – Да изградиме заедничка програма за Македонија!

Во 2000 година во интервју за весникот „Нова Македонија“, запрашан што би им советувал на Македонците, македонскиот книжевен гениј и патриот Петре М. Андреевски ќе нагласи: „Да си ги вратат достоинството, храброста и вистината за себе!“

Зарем не може и Македонија да стане „балкански еколошки Сингапур“ со своја „револуција“ за собирање и искористување на отпадот?!

Во азиската град-држава Сингапур, која се нарекува не случајно „светска престолнина на рециклирањето на отпадот“, ѓубрето не се нарекува ѓубре, туку „рециклирачки материјали“, а во Македонија од него се формираат се поголем број „мини-планини“, кои се повеќе ја загадуваат животната средина и го загрозуваат животот и здравјето на луѓето, посебно во случаите на намерно подметнуваните пожари како во изминативе неколку седмици.

Албанија со устав бара да не бидат дискриминирани Албанците во други држави, а тамошните Македонци се жалат токму на тоа, дека се граѓани од втор ред! (4)

Попретседателот на партијата Македонска алијанса за европска интеграција во Албанија Ендрит Фетаху на најјасен можен начин укажува зошто мора да се вратат во уставот на Македонија не само Македонците од Албанија, туку и од сите други балкански држави, заедно со грижата на државата за нив и нивните права, како што и се случи пред 30 години со усвојувањето на амандманот 58 на уставот: за да се одржи во живот македонската кауза во Албанија, но и во Бугарија, Грција, Косово и секаде каде што живеат Македонците во Балканот заедно со својот македонски етнички идентитет и мајчиниот македонски јазик.
Сите вести од Колумни

Најнови вести

To top