Двегодишно девојче, Арјатара Шакја, стара две години и осум месеци, е официјално избрана за нова „жива божица“ на Непал, во согласност со вековната традиција на Кумари. Семејството на девојчето ја однесоа од нивниот дом до палатата на храмот во Катманду во вторникот, 30 септември 2025 година, за време на осмиот ден од најважниот хиндуистички фестивал Дашаин. Оваа 15-дневна прослава, посветена на победата на доброто над злото, ја претвора земјата во вистински карневал на верба и семејни собири, со затворени канцеларии и училишта за да можат луѓето да се фокусираат на ритуалите и заедништвото. Арјатара, родена во заедницата Невар од кланот Шакја, ја наследува претходничката Кумари, Тришна Шакја, која на 11 години влегува во пубертет и според традицијата се смета за обичен смртник, пишува Си-ен-ен.
Кумарите, познати како „девици божици“, се уникатен симбол на непалската култура, почитувани еднакво од хиндусите и будистите во оваа претежно хиндуистичка нација. Изборот се врши исклучиво од девојчиња од кланот Шакја, домородни во долината Катманду, на возраст од две до четири години. Критериумите се строги и детални: беспрекорна кожа, црна коса, очи, заби, без страв од темнина и без траги од повреди или болести. Оваа традиција датира од 13 век и е дел од ритуалот на Индра Џатра, фестивалот кој претходно овој месец ја виде поранешната Кумари Тришна како се вози во украсена кочија влечена од верници низ улиците на Катманду. Новата Кумари секогаш е облечена во црвена свечена облека, со коса врзана во традиционална пунџа и насликано „трето око“ на челото, симбол на божествена мудрост и заштита.
Во вторникот, семејството, пријателите и стотици верници ја придружија Арјатара во свечената парада низ тесните улици на Катманду, пред да влезе во Кумари Гхар – палатата на храмот во Базаратот, која ќе биде нејзин дом во следните неколку години. Толпата се редеше со почит, додворувајќи се до нејзините нозе со чела – највисокиот знак на почит меѓу Хиндусите во хималајската нација – и нудејќи ѝ цвеќе, пари и молитви за благослов. Оваа церемонија, дел од Дашаин, ја нагласува татковската гордост и радоста на семејството Шакја, кое сега добива висока општествена позиција. „Вчера таа беше само моја ќерка, но денес е божица“, рече нејзиниот татко, Ананта Шакја, со очи полни со солзи. Тој додаде дека имало знаци уште пред нејзиното раѓање: „Мојата сопруга сонуваше за време на бременоста дека е божица и знаевме дека ќе биде некоја многу посебна“.
Денес, новата Кумари ќе ги благослови верниците од балконот на палатата, вклучувајќи го и претседателот на Непал, Рам Чандра Паудел, во традиционален ритуал кој привлекува илјадници. Оваа година, изборот на Арјатара доаѓа по интензивна церемонија на Индра Џатра на 17 септември, каде што свештениците ја потврдија нејзината „божествена енергија“ преку ритуали и посматрање на нејзините реакции. Фамилиите од кланот Шакја често се натпреваруваат за оваа чест, бидејќи статусот на Кумари носи престиж, но и тешки обврски – девојчето ќе живее осамнато, со ограничени контакти, без редовни пријатели за игра и само неколку излези годишно за време на фестивали.
Животот како Кумари е исполнет со ритуали, но и со предизвици. Поранешната Кумари, Тришна Шакја, која стана божица во 2017 година, ја напушти палатата низ задниот влез во паланкин носен од семејството и поддржувачите, означувајќи го крајот на нејзиниот божествен период. Сега, на 11 години, таа се соочува со адаптација кон нормалниот живот – учење домашни работи, посета на училиште и социјализација, што е тешко по годините изолација. Според непалскиот фолклор, мажите што ќе се оженат со поранешни Кумари ќе умрат млади, што остава многу девојки немажени и со емоционални предизвици. Сепак, модернизацијата донесе промени: денес Кумарите добиваат образование во палатата преку приватни тутори, имаат пристап до телевизор и други медиуми, а владата им плаќа месечна пензија од околу 110 долари (околу 13.000 непалски рупии), малку над минималната плата, за да им помогне во транзицијата. Овие реформи, воведени во последните децении, ја балансираат традицијата со човековите права, иако дебати се водат за целосно ослободување од строгите правила.
Оваа традиција, уникатна за долината Катманду, привлекува глобално внимание и туристи, нагласувајќи ја богатата мешавина од хиндуизам и будизам во Непал. Изборот на Арјатара Шакја не само што го продолжува овој циклус на божествена инкарнација, туку и потсетува на културното наследство кое се бори меѓу минатото и модерноста.