
Акциите на водечките банки во Обединетото Кралство забележаа значителен пад по објавувањето на предлогот за воведување нов данок на банкарските профити. Според извештаите, овој данок на неочекувани приходи би можел да донесе до 8 милијарди фунти годишно за државната каса. Иницијативата доаѓа од Институтот за истражување на јавни политики (IPPR), кој тврди дека данокот би помогнал да се надоместат средствата на даночните обврзници потрошени за поддршка на банкарскиот сектор.
Министерството за финансии на Обединетото Кралство не ги коментираше шпекулациите за новиот данок, но истакна дека владата работи на намалување на бирократските пречки за финансискиот центар во Лондон и дава приоритет на развојот на финансиските услуги. Во петокот, акциите на банките NatWest и Lloyds паднаа за повеќе од 4% во утринското тргување, додека акциите на Barclays забележаа пад од над 2%. До крајот на денот, NatWest остана со пад од над 4%, Lloyds над 3%, а Barclays над 2%, според извештајот на BBC.
Чарли Нан, извршен директор на Lloyds, изрази загриженост дека зголемувањето на даноците би можело да ги попречи напорите за економски раст и развој на финансискиот сектор во Велика Британија. IPPR, познат по својата левоориентирана агенда, тврди дека данокот е неопходен поради трошоците од програмата за квантитативно олеснување (QE) на Банката на Англија, која годишно ги чини даночните обврзници околу 22 милијарди фунти. Оваа програма, започната по финансиската криза во 2008 година и дополнително во 2020 година, имаше за цел да го поддржи банкарскиот сектор преку купување на државни обврзници.
За да ги финансира овие купувања, Банката на Англија создаваше нови електронски пари, додавајќи ги на сметките на комерцијалните банки. Од 2022 година, банката започна со повлекување на програмата за квантитативно олеснување, но се соочува со загуби поради повисоките каматни стапки на депозитите во споредба со каматите заработени од обврзниците. Дополнително, продажбата на обврзници по пониска цена од онаа по која биле купени создава дополнителни загуби. Според IPPR, ова функционира како „субвенција за комерцијалните банки“, додека нивните профити пораснаа за 22 милијарди фунти во споредба со периодот пред пандемијата.
Предлогот за нов данок доаѓа во време кога канцеларката Рејчел Ривс го подготвува државниот буџет, соочувајќи се со обврската да ги исполни фискалните правила за оданочување и трошење. Карстен Јунг, заменик-директор на IPPR, изјави дека Банката на Англија и Министерството за финансии направиле грешки во спроведувањето на квантитативното олеснување, што резултирало со „проток на јавни пари кон банките“ додека домаќинствата се соочуваат со зголемени трошоци за живот. Тој го спореди годишниот трошок од 22 милијарди фунти со буџетот на Министерството за внатрешни работи, нагласувајќи ја потребата од целна даночна мерка.
IPPR предлага воведување на „данок на приходите од резерви од QE“, сличен на данокот од 2,5% на депозитите воведен од Маргарет Тачер во 1981 година, кој би можел да ѝ заштеди на владата 7 до 8 милијарди фунти годишно. Оваа мерка би била привремена и би се укинала кога обврзниците поврзани со QE ќе бидат целосно повлечени или кога каматната стапка на Банката на Англија ќе падне на 2%.
UK Finance, организација што ги претставува финансиските институции, предупреди дека дополнителниот данок би ја намалил конкурентноста на Велика Британија на меѓународно ниво. Банките веќе плаќаат дополнителен данок на добивка од 8% од 2021 година, како и банкарски данок врз основа на нивната големина, воведен во 2011 година. Според UK Finance, новите давачки би биле спротивни на владините цели за поддршка на финансискиот сектор и економскиот раст.
Рас Моулд, директор за инвестиции во AJ Bell, истакна дека падот на берзата е резултат на загриженоста на инвеститорите за идните профити на банките, вклучително дивидендите и откупот на акции. Оваа неизвесност беше дополнително засилена од фактот што акциите на NatWest, Lloyds и Barclays беа меѓу најголемите губитници на FTSE 100, со вкупна загуба на пазарна вредност од околу 6,4 милијарди фунти во петокот.
Министерството за финансии нагласи дека работи на зајакнување на конкурентноста на лондонскиот финансиски центар, со цел Велика Британија да стане водечка дестинација за финансиски услуги до 2035 година. Владата се опишува како пробизнис, ставајќи ги финансиските услуги во центарот на своите планови за економски раст. Во јули, канцеларката Ривс ги објави „Лидсовите реформи“, кои имаат за цел да ги олеснат регулативите по финансиската криза и да ги поттикнат инвестициите, иако банките сметаат дека овие правила сè уште се премногу строги.
Сепак, Ривс се соочува со притисок да обезбеди дополнителни приходи, особено по укинувањето на одредени мерки за социјална помош и намалувањето на надоместоците за зимско греење, што ја ограничува нејзината буџетска флексибилност. Предлогот за данок на банкарските профити е дел од пошироката дебата за балансирање на фискалните потреби и економскиот раст во Обединетото Кралство.