Борис Николаевич Елцин беше првиот претседател на Руската Федерација, на функција од 1991 до 1999 година. Елцин беше клучна фигура во транзицијата на Русија од советскиот еднопартиски систем кон подемократска политичка рамка и пазарна економија. Неговото владеење беше обележано со турбулентен период на политички и економски реформи, но и хаотична транзиција што ја доведе Русија во тешка политичка, економска и социјална криза.
По распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година, Русија се соочи со длабока рецесија, хиперинфлација и висока невработеност. Приватизацијата на државниот имот во текот на 1990-тите, што Елцин ја спроведе за да го забрза преминот кон пазарна економија, честопати беше нередовна и резултираше со концентрација на богатство во рацете на мал број олигарси. Ова ја зголеми социјалната нееднаквост и предизвика јавно незадоволство.
Политичката сцена беше исто така нестабилна. Конфликтите меѓу Елцин и парламентот кулминираа со уставна криза во 1993 година, која заврши со насилни судири, вклучително и тенковски напад врз зградата на парламентот. Иако Елцин преживеа политички предизвици, неговата популарност значително се намали поради економски проблеми, корупција и слаб одговор на бројни социјални проблеми.
Борис Елцин беше контроверзна личност, а неговото владеење беше обележано со бројни скандали поврзани со неговите лични пороци што дополнително му го нарушија угледот. Еден од најпознатите пороци на Елцин беше алкохолизмот, кој често доаѓаше во центарот на вниманието на јавноста.
Постојат бројни анегдоти за неговото несоодветно однесување додека беше пијан, вклучувајќи несмасни изјави и бизарна епизода кога пијан се обиде да диригира со оркестар за време на официјалната посета на Германија.
Пијани шетаа по улиците на Вашингтон во долна облека и бараа пица
Можеби најбизарниот инцидент поврзан со алкохолот се случи кога Елцин, целосно пијан, излезе на улица во долна облека за да земе пица.
Тој настан се случил за време на нивниот прв состанок во Вашингтон, во септември 1994 година. Иако медиумите повремено известуваа за тој инцидент, тој стана познат на пошироката јавност дури во 2009 година, кога Тејлор Бранч ја објави својата книга „Снимките од Клинтон“, заснована на интервјуа со претседателот.
„Агентите на тајната служба го пронајдоа Елцин среде ноќ на авенијата Пенсилванија, целосно пијан и облечен само во долна облека, викајќи дека му треба такси“, напиша Бранч. „Елцин го измеша говорот и гласно се расправаше со збунетите агенти. Тој одби да се врати во Блер Хаус, каде што престојуваше, инсистирајќи дека му треба такси за да оди да купи пица“.
Кога Бранч го праша Клинтон како завршила ситуацијата, претседателот ги крена рамењата и рече: „Па, ја доби својата пица“.
Но, Клинтон се сети дека Елцин пробал нешто слично следната вечер. „Избегнувајќи го обезбедувањето, тој се спушти по задните скали во подрумот на Блер Хаус, каде што обезбедувањето го помеша со пијан натрапник“, рече Бранч.
„Елцин беше во краткорочна опасност сè додека руските и американските агенти не ја разјаснија ситуацијата.“ Клинтон заклучи дека инцидентот, иако се случил во Блер Хаус, претставувал уште поголема безбедносна закана од ноќната потрага по пица од страна на Елцин.
Во однос на скандалите, администрацијата на Елцин беше обвинета за масовна корупција, особено за време на процесот на приватизација. Олигарсите, благодарение на неговите економски реформи, стекнаа огромно богатство, додека поголемиот дел од населението стана посиромашно.
Дополнително, Елцин беше обвинет за злоупотреба на моќ, особено за време на уставната криза од 1993 година, кога армијата беше искористена за насилно потиснување на опозицијата во парламентот.
Крајот на неговиот мандат беше обележан и со скандал поврзан со наводно перење пари преку Банката на Њујорк, во кој неговите блиски соработници беа осомничени за финансиска измама. Иако самиот Елцин никогаш не беше формално обвинет, неговите скандали и слабости оставија длабок белег врз неговото политичко наследство.
Оставка на Борис Елцин
На 31 декември 1999 година, Борис Елцин ненадејно поднесе оставка од функцијата претседател на Русија. Во своето обраќање до нацијата, Елцин се извини за грешките направени за време на неговото владеење и изрази верување дека е време нова генерација политичари да го преземат водството на земјата.
Тој ја донесе одлуката во време кога неговиот рејтинг беше на историски најниско ниво, а Русија се соочуваше со сериозни внатрешни проблеми, вклучително и војната во Чеченија.
Оставката на Елцин беше исто така дел од поширока стратегија за обезбедување имунитет од евентуално гонење. Како дел од договорот, Елцин го назначи Владимир Путин, тогашен премиер, за вршител на должноста претседател на Русија, обезбедувајќи му ја политичката иднина. Индекс.хр