Регион

Словенија и Хрватска во преговори за нова нуклеарна централа „Кршко 2“

Словенија официјално и достави на Хрватска предлог за изградба на нова заедничка нуклеарна централа „Кршко 2“ (JEK 2), кој е значително помалку атрактивен од сегашниот модел на управување со постоечката централа Кршко, каде двете земји имаат по 50% удел.

Словенија официјално и достави на Хрватска предлог за изградба на нова заедничка нуклеарна централа „Кршко 2“ (JEK 2), кој е значително помалку атрактивен од сегашниот модел на управување со постоечката централа Кршко, каде двете земји имаат по 50% удел. Хрватска мора да одговори до крајот на септември или почетокот на октомври, според извештајот на хрватскиот портал „Нови лист“. Оваа иницијатива доаѓа во време кога Словенија започна консултации за референдум за проектот, чија цена се проценува на до 11 милијарди евра, со цел да се заврши до 2040 година.

Според предлогот, на Хрватска ѝ се нуди само 25% сопственост во новата централа, без право на одлучување. Дополнително, четвртина од уделот би ѝ припаднала на словенечката државна компанија ГЕН (која веќе управува со постоечката Кршко), додека словенечката влада би поседувала 51% – обезбедувајќи си мнозинство. Хрватска нема да може да ја користи произведената електрична енергија, туку би добивала само 25% од профитот од продажбата, исклучиво на словенечкиот пазар. Ова е во контраст со сегашниот договор, каде Хрватска добива половина од производството.

„Не ни треба профит, ни треба електрична енергија“, реагираше Давор Гргиќ, претседател на Хрватското нуклеарно друштво, кој го нарече предлогот „категорично неприфатлив“. Тој нагласи дека Хрватска треба енергија за да ги субвенционира сметките на ранливите граѓани, а не само финансиски приходи.

Во јуни 2025, на состанокот меѓу хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ и словенечкиот Роберт Голоб на границата кај Виница, двете страни изразија принципиелна заинтересираност за заеднички проект. Голоб тогаш рече дека Словенија е „многу заинтересирана“ за учество на Хрватска, но без детали за уделот. Постоечката Кршко (696 MW) обезбедува околу 20% од електричната енергија на Словенија и 15% за Хрватска, а нејзиното продолжување до 2043 е веќе одобрено.

Минатата недела, хрватскиот министер за економија Анте Шушњар изјави дека би сакал нуклеарна централа „на хрватска почва“. Во Парламентот се спомна можноста за изградба кај термоцентралата Пломин, која мора да се затвори до 2032/33. Хрватска и Словенија размислуваат и за мали модуларни реактори (SMR), а GEN Energija преговара со италијански и француски компании (како EDF) за соработка.

Словенија во јуни започна тромесечни консултации за JEK 2, а референдумот е откажан во октомври 2024 поради политички причини, но проектот останува приоритет за да се дополнат објавените обновливи извори. Хрватска, пак, го поддржува проширувањето, но бара рамноправност. Реакциите на X се поделени: Хрватски корисници го нарекуваат „српски трик“, додека словенечките го гледаат како „неопходен за енергетска независност“.

Најнови вести од: Регион

Новите правила за влез во земјите од Европската Унија предизвикаа огромен метеж на граница

На сите премини кон Унгарија, новиот систем е на сила околу еден месец, па затоа подолгите чекања се практично неизбежни. Унгарската полиција се обидува да ја забрза постапката со распоредување на возилата во колони според видот на пасошот на патникот.

На Србија и се заканува затворање на една петтина од бензинските пумпи

Состојбата на пазарот на нафтени деривати во Србија, и покрај американските санкции против Нафтената индустрија на Србија (НИС) – компанија во мнозинска руска сопственост (56,15 отсто преку Газпром Нефт и Газпром) – засега не е драматична, но наскоро може да доведе до постепено затворање на околу една петтина од бензинските пумпи во земјата, предупредуваат белградските медиуми.

Бугарското собрание го блокира референдумот за напуштање на левот

Бугарското Народно собрание со мнозинство гласа одби да распише национален референдум за воведување на еврото од 1 јануари 2026 година, ставајќи дефинитивен крај на иницијативата на претседателот Румен Радев.

Блокирана границата со Грција

Земјоделците од северна Грција денес повторно го блокираа граничниот премин Евзони, оставајќи ги патниците и товарните возила во целосен сообраќаен застој кон и од нашата земја. Преминот беше затворен нешто по пладне, а засега нема информација кога блокадата ќе биде тргната.

ОМО „Илинден“-Пирин: Нема „Бугари во устав“ без Македонци во бугарскиот

Македонците во Бугарија уште еднаш би се почувствувале изневерено од Македонија доколку Бугарите се вметнат во македонскиот устав, без реципрочно признавање на македонското малцинство во Бугарија

To top