Колумни

Легендарниот Апостол војвода, „македонскиот Робин Худ“, роден на 6.5.1869: „Зарем Македонецот не е човек да живее слободно?“

„Зарем Македонецот не е човек да живее слободно? Зарем Македонецот не е слободен да го дише чистиот воздух, како што се радуваат слободните народи? …. Македонецот не жали зашто ќе умира од куршумите на непријателот и е подготвен да го прави тоа сè до денот на неговото ослободување.“  – овие зборови се дел од писмото на […]

„Зарем Македонецот не е човек да живее слободно? Зарем Македонецот не е слободен да го дише чистиот воздух, како што се радуваат слободните народи? …. Македонецот не жали зашто ќе умира од куршумите на непријателот и е подготвен да го прави тоа сè до денот на неговото ослободување.“  – овие зборови се дел од писмото на Апостол Петков Терзиев, легендарниот македонски војвода на Македонската Револуционерна Организација, кое им го упатил на конзулите во Солун. Во мај 1904 година османлиските власти и дипломатските претставници го отвориле прашањето за разоружување и легализација на активните војводи и комити. Биле испратени писмени повици кон нив, за да се предадат. Апостол Петков, испровоциран од овој потег на дипломатите, се обратил со писмо до солунските конзули, во кое нагласил дека четите нема да се предадат сè додека не бидат спроведени реформи во Македонија.

Денес се навршуваат 156 години од раѓањето на овој македонски револуционер. Тој е роден на 6 мај 1869 година во гевгелиското село Бојмица во областа Бојмија, денес во Егејскиот дел на Македонија. Апостол Петков е еден од највидните дејци на Македонското националноослободително движење и се борел за самостојна македонска држава. Неговото место и улога во историјата на Македонија биле долго време запоставувани. Него македонското население го нарекло „Ениџевардарско сонце“, бидејќи со сета жестокост на својата револуционерна борба го заштитувал од злоделата на турската војска и на грчките андартски чети.

Кога Дамјан Груев во 1897 година ја посетува областа Апостол Петков прв ги прифаќа начелата на Организацијата, а неговата дружина станува прва чета на ТМОРО во Солунскиот вилает. Појавата на револуционерната чета била прифатена со одушевување од македонското население. Сите во неа гледаа како на херои, спасители од турската тиранија. Првото борбено крштевање на четата на Апостол ја имал во селото Грубевци. Во судирот со турскиот аскер, кој одел од Солун кон Гуменџе, Турците биле разбиени и протерани без загуби во четата. Апостол се прославува како заштитник на народот. Во текот на Илинденското востание Апостол Петков водел неколку борби, од кои најголема била борбата на 12 септември 1903 на планината Пајак. Здружените чети од 100 души на чело со Апостол Петков и Иван Карасулијата го зазеле стратегискиот врв Гандач. Во судир со 1200 турски војници од гарнизоните во Гевгелија и Гуменџе, македонските востаници без поголеми загуби успеале да го пробијат обрачот. Во оваа битка турската војска имала тешки загуби.

По Илинденското востание грчката пропаганда ја променила тактиката кон Македонија и започнала да испраќа чети, кои со силата на оружјето и со неформална поддршка од турските власти го присилувале населението да се изјаснува во прилог на елинизмот. Поради геостратегиската положба на Ениџевардарскиот регион, Апостол претставувал сериозна пречка за пробивот на грчките чети кон централна Македонија. Затоа грчкиот конзул од Солун летото во 1904 година се обидел да го поткупи Апостол Петков за грчката кауза, ветувајќи му пари и оружје. Апостол не само што ја одбил понудата, туку станал најголем непријател за грчките чети и агитатори. Покрај судирите со османлиските потери, Апостол жестоко се пресметувал и со претставниците на грчката пропаганда.

Во 1906 година четите на Апостол водат борби со грчките андартски чети. Во една  од овие борби андартскиот капетан Аграс е фатен и обесен крај селото Владово. Апостол Петков беше страв и трепет за грчките андарти. Никој не можеше да го фати дури и да го сретне. Скриен во мочуриштето на Ениџевардарското езеро, тој ги прогонуваше и Грците и Турците. Писателката Пинелопи Делта во својот роман „Тајните на мочуриштето“ ја признава грчката немоќ да се справи со македонскиот револуционер. Таа напишала дека Апостол бил „невидливиот демон, кој се чувствува насекаде, но не се гледа никаде.“

Турската власт заедно со Грците безуспешно се обидува да го ликвидира војводата Апостол. Турските власти со мито се обидуваат да го натераат да се откаже од револуционерните активности, а грчкиот конзул во Солун Ламброс Коромилас се обидува да го привлече на грчка страна. Грците и Турците, исплашени од дејствувањето на Апостол, ги презголемуваат неговите активности. Славата на Апостол војвода растела од ден на ден. Приказната за страшниот уривач на Турската империја дошла и до ушите на султан Абдул Хамид II, кој му понудил 20 илјади фунти, да се откаже од борбата.

Привлечен од приказните, во 1906 година американскиот новинар Алберт Сониксен заедно со воденскиот војвода Лука Иванов ќе го посети војводата Апостол во неговото живеалиште и скривалиште во Ениџевардарското езеро. Од оваа посета ќе произлезе  книгата „Исповедта на еден македонски четник“. Опишувајќи го војводата Апостол Петков, американскиот новинар Сониксон ќе напише: „Неговите портрети висеа по сите крчми. Апостол беше македонски Робин Худ. Тринаесет години носеше оружје. Уште пред Дамјан Груев да го организира прочуениот Централен Комитет, Апостол беше крстосувал низ планините. Тој беше од оние фантастични херои, кои се јавуваат меѓу потиснатите народи во сите периоди низ историјата и чии подвизи се пеат од народите.“

По прогласувањето на Османлиското Царство од апсолутистичка во уставна монархија, Апостол Петков со својата чета влегол во Ениџе Вардар, каде за кратко го суспендирал кајмакамот и ја зел власта во градот. По интервенција на Младотурскиот комитет од Солун и на поединци од Внатрешната организација, Апостол се откажал од намерата да „владее со Ениџевардарската каза“ и заминал за Солун. Бранислав Нушиќ за заминувањето на Апостол за Солун соопштува: „Денес од Ениџе Вардар ќе стигне војводата Апостол. Тој му порачал на Младотурскиот комитет за него и за неговата чета да испратат коњи, па денес свечено на коњ да влезе во Солун“. Грчкиот весник „Емброс“ за заминувањето на Апостол за Солун пишува: „За капетанот Апостол пренесуваат дека слегува во Солун, за да седне на престолот и да управува со Македонија.  При неговото заминување за Солун тој навистина побарал за неговиот прием, освен коњи, да има и артилерија“.

Во 1907 година притисокот на грчките андарти и турската војска во Ениџевардарско станува неподнеслива и Апостол е принуден да ја напушти областа. На 2 август 1911 година тој и војводите Георги Мучитанов Касапчето и Васил Пуфки загинале во ениџевардарското село Крушари (денес Абелиес, Грција). За убиството на Апостол Петков постојат разни варијанти и претпоставки, а најчесто како предавник се споменува неговиот близок соработник Тодор Чифтев. Историската наука се уште не може да даде конечен одговор за мотивот за ова убиство.

Извори: статии на „Македонска нација“, историскиот портал „Македонија е се“ и други историографски извори.

Најнови вести од: Колумни

Жестока критика за Али Ахмети од албанската дијаспора, Муслиу вели „нема компас во изјавите“ и „во борбата за власт го лиже тоа што ќе го исплука“!

Продолжува серијата прогнози меѓу Албанците дека му се наближува политичкиот крај на лидерот на ДУИ Али Ахмети: овојпат вакво навестување доаѓа од албанската дијаспора од Европа, од Скендер Муслиу од Евроатлантското лоби на Албанците. Ова е уште една потврда за фактот дека политичката кариера на Али Ахмети е во остра надолна линија не само во очите на неговите сонародници од Македонија и во Балканот полшироко, туку сега веќе и меѓу албанската дијаспора.

Ако не се урне сценариото за уривање на Македонија, Македонците ќе станат бестатковинци – новите „Курди во Балканот“

Французите ги уриваат Макрон и неговата влада, ама не ја уриваат и Франција како држава, што е целта со Македонија! Се обидуваат и Германците да ги урнат германската владејачка коалиција и Мерц, ама не се стремат да ја урнат Германија како држава, што е целта со Македонија! Потребно е македонско национално и македонско државно единство во напорите за создавање услови за подобар живот за сите граѓани без оглед на етничката и политичката припадност, отфрлајќи било чии меѓународни замешателства во нашите внатрешни работи.

Макронова Франција, која се меша во внатрешните работи на многу држави, е „санстефанска маќеа“ за Македонија, а „европска мајка“ за Бугарија! (2)

Со оглед на активираното сценарио за уривање на Македонија како држава, ќе мора локалните избори на 19 октомври да бидат не само изјаснување за нови, поквалитетни локални власти и подобро функционирање на општините, туку и референдум за опстојот и просперитетот на Македонија како држава и заеднички дом за сите нејзини граѓани, без оглед на нивната етничка и политичка припадност.

По „париската обука“ Филипче и СДСМ ја „извадија“ „најпатриотската“ резолуција за „Бугари во устав“ – новата „бугарска алатка“ за распад на Македонија! (1)

По реакцијата на претседателот Макрон околу „недипломатското однесување“ на новиот амбасадор на САД во Париз Чарлс Кушнер околу прашањето за признавањето на Палестина, Министерството за надворешни работи на Франција на 24.8.2025 упати барање до Трампова Америка „да „не се меша во нејзините внатрешни работи“, бидејќи е тоа „неприфатливо од гледна точка на меѓународното право и Виенската конвенција за дипломатски односи“. Имајќи предвид дека меѓународното право еднакво важи и се применува и за Македонија, како требало да реагира таа кон Макрон, кој веќе неколку години се залага за „правда за барањата на Бугарија“, а пред се за внесување на „бугарскиот државотворен народ“ во македонскиот устав?! Уште и го „скрои“, заедно со своите соработници, катастрофалниот „француски предлог“?!

Аманетот на Петре М. Андреевски: Не дозволувајте друг да ни ја контролира националната свест! – Да изградиме заедничка програма за Македонија!

Во 2000 година во интервју за весникот „Нова Македонија“, запрашан што би им советувал на Македонците, македонскиот книжевен гениј и патриот Петре М. Андреевски ќе нагласи: „Да си ги вратат достоинството, храброста и вистината за себе!“

Зарем не може и Македонија да стане „балкански еколошки Сингапур“ со своја „револуција“ за собирање и искористување на отпадот?!

Во азиската град-држава Сингапур, која се нарекува не случајно „светска престолнина на рециклирањето на отпадот“, ѓубрето не се нарекува ѓубре, туку „рециклирачки материјали“, а во Македонија од него се формираат се поголем број „мини-планини“, кои се повеќе ја загадуваат животната средина и го загрозуваат животот и здравјето на луѓето, посебно во случаите на намерно подметнуваните пожари како во изминативе неколку седмици.

Албанија со устав бара да не бидат дискриминирани Албанците во други држави, а тамошните Македонци се жалат токму на тоа, дека се граѓани од втор ред! (4)

Попретседателот на партијата Македонска алијанса за европска интеграција во Албанија Ендрит Фетаху на најјасен можен начин укажува зошто мора да се вратат во уставот на Македонија не само Македонците од Албанија, туку и од сите други балкански држави, заедно со грижата на државата за нив и нивните права, како што и се случи пред 30 години со усвојувањето на амандманот 58 на уставот: за да се одржи во живот македонската кауза во Албанија, но и во Бугарија, Грција, Косово и секаде каде што живеат Македонците во Балканот заедно со својот македонски етнички идентитет и мајчиниот македонски јазик.

Бугарија бара дури и„држава во држава“ за фантомскиот „бугарски народ“ во Македонија, а низ ЕУ се дере: „Њама македонски език, њама Македонци кај нас!“ (3)

Д-р Билјана Волческа-Вербруге, предавач по европска интеграција и културни студии на Тилбург Универзитетот во Холандија, ја критикува Бугарија дека ја принудува Македонија „повторно да ја пишува својата историја“, но и оти бара од неа преку хегемонистички говор и пристап да се откаже од какво било тврдење во врска со постоењето на македонско малцинство во Бугарија.

To top