Заедничка декларација потпишана денес во Тирана на Инвестицискиот форум ЕУ-Западен Балкан
На Инвестицискиот форум ЕУ-Западен Балкан што се одржа во Тирана, Европската комисија, GÉANT и групацијата 4iG потпишаа декларација со која се потврдува нивната заедничка посветеност на унапредување на безбедна дигитална инфраструктура со висок капацитет и зајакнување на поврзаноста на ЕУ низ целиот регион на Западен Балкан. Во декларацијата, партнерите од ЕУ ја изразија својата континуирана поддршка за инвестицијата во подморски кабел за податоци EAGLE (Egypt-Albania Gateway Link to Europe) што ги поврзува Албанија и Египет, заедно со развојот на придружната и новонајавена регионална копнена дигитална мрежа. Заедно, овие две инвестиции ќе воспостават нов дигитален коридор што ќе го поврзува Западен Балкан со главните центри за податоци во Европа, обезбедувајќи безбедна поврзаност со висок капацитет и ниска латентност.
„Кога пристигнавме во Албанија пред три години, усвоивме мото кое важи и денес – градиме мостови.“ – рече Петер Фекете, извршен директор на групацијата 4iG. „EAGLE е една од најзначајните од овие иницијативи, која ги доближува меѓународните капацитети за податоци до локалните пазари и ги поврзува центрите за податоци, клауд услугите и поширокиот дигитален екосистем низ Африка, Блискиот Исток, Западен Балкан и Европската Унија. Поддршката од Европската комисија и GÉANT е јасен показател дека овие проекти претставуваат стратешки инвестиции за Европската Унија, а воедно ја зајакнуваат улогата на Западен Балкан во обликувањето на дигиталната иднина на континентот.“
Генералниот директорат на Европската комисија за проширување и источно соседство (DG ENEST) ја поздрави иницијативата EAGLE како водечки проект, усогласен со целите на Дигиталната деценија 2030 на ЕУ, стратегијата за Глобален портал и Планот за раст на ЕУ за Западен Балкан. Планираната копнена мрежа ќе го подобри квалитетот на поврзувањето, ќе ги намали трошоците, ќе ги зајакне истражувачките и образовните мрежи и ќе обезбеди основа за иновации, распоредување на апликации за вештачка интелигенција и раст на старт-ап екосистемот низ целиот регион. Имплементацијата на проектот ќе биде целосно во согласност со 5G алатките за сајбер безбедност на ЕУ, обезбедувајќи ја безбедноста и отпорноста на дигиталните мрежи во Западен Балкан.
EAGLE е пионерски систем за подводна и копнена поврзаност што ќе воспостави нова дигитална порта што ги поврзува Европа, Азија, Блискиот Исток и африканскиот континент. Претставувајќи стратешка пресвртница во регионалната и интерконтиненталната дигитална интеграција, проектот го развиваат заеднички групацијата 4iG и Telecom Egypt. Системот ќе обезбеди рута за податоци со висок капацитет и ниска латентност преку Средоземното Море, влегувајќи во Европа преку Албанија и Италија, и продолжувајќи преку нова копненаоптичка основа низ Западен Балкан за да стигне до главните европски центри за податоци, вклучувајќи ги Софија, Виена и Франкфурт. Западен Балкан останува еден од најмалку поврзаните региони во Европа, со ограничена прекугранична инфраструктура. Преку проектот EAGLE, групацијата 4iG има за цел да отклучи нови можности за бизнисите, академијата и јавниот сектор, поддржувајќи ги целите на ЕУ за дигитална инклузија и економска отпорност.
Се очекува подводниот систем од 2.000 километри да стане оперативен до 2028 година, обезбедувајќи разновидност на рутите и мрежна редундантност за подобрување на отпорноста и зајакнување на дигиталниот суверенитет на Европа.
—
За 4iG Group
4iG Plc, со седиште во Будимпешта и во мнозинска сопственост на унгарски акционери, е водечки снабдувач на интегрирани телекомуникациски и ИТ системи во Унгарија и Западен Балкан, како и растечки играч во вселенската и технолошката индустрија. Како компанија котирана на берзата во Будимпешта, (премиум категорија), 4iG работи во четири земји со 28 подружници и вработува приближно 11.000 луѓе. Групацијата ја поттикнува дигиталната трансформација и развојот на телекомуникации и за резиденцијалниот и за деловниот сектор низ целиот регион. Како сопственик на ONE Црна Гора и ONE Албанија, групацијата 4iG е еден од водечките даватели на телекомуникациски и ИКТ услуги во Западен Балкан – обезбедува услуги на мобилниот телекомуникациски пазар во Црна Гора, е присутна и во фиксните и во мобилните телекомуникации во Албанија и се подготвува да влезе на телекомуникацискиот пазар во Северна Македонија.
За проектот „EAGLE“
Проектот EAGLE (Egypt-Albania Gateway Link to Europe) има за цел да создаде нова интерконтинентална подводна врска за податоци помеѓу Египет и Албанија, обезбедувајќи дигитален коридор со висок капацитет што го насочува сообраќајот на податоци од Африка, Блискиот Исток, Западен Балкан кон главните центри за податоци во Европа, вклучувајќи ги Франкфурт и Виена. Иницијативата претставува нова рута за дигиталната инфраструктура на Европа, намалувајќи ја латенцијата и диверзифицирајќи ги постојните медитерански патеки за податоци. Во февруари 2024 година, групацијата 4iG и TelecomEgypt потпишаа Меморандум за разбирање во Будимпешта за да ја воспостават комерцијалната и техничката рамка на проектот. Исто така, во февруари 2024 година, 4iG склучи прелиминарен договор со албанската влада во Тирана, според кој владата ја потврди својата поддршка за развојот. Проектот моментално е во подготвителна фаза, за време на која се во тек детални технички, регулаторни и еколошки студии. Ќе се формира заедничка проектна компанија за имплементација и управување со системот по модел на отворен пристап, обезбедувајќи фер и недискриминаторски пристап до капацитетот за сите учесници на пазарот. Планираниот подводен кабел првенствено ќе ги поврзува Египет, Албанија и Италија, со опционални гранки кон Либија и Грција, подобрувајќи ја регионалната меѓусебна поврзаност и разновидноста на рутите. Преку својата копнена точка во Албанија, системот EAGLE ќе понуди пократка, поотпорна рута до главните европски центри за податоци во Франкфурт, Виена, Будимпешта и Софија. Исто така, се разгледуваат дополнителни инвестиции, вклучувајќи регионални центри за податоци и копнени оптички мрежи, за целосно искористување на потенцијалот на системот.