Колумни

Маченичката смрт на Елпида Караманди на 3.5.1942: за да ги заплашат Македонците, бугарските фашисти ја влечеа врзана за запрежна кола низ Битолско

На денешен ден, на 3 мај се навршуваат 83 години од маченичката смрт на Елпида Караманди, народната хероина на Македонија, која бугарскиот фашистички окупатор тешко ја ранил и ја фатил во борбата со Битолскиот партизански одред на 3 мај 1942 година. Таа била сосема немоќна да изврши самоубиство. Била подложена на тешки мачења. Потоа, за […]

На денешен ден, на 3 мај се навршуваат 83 години од маченичката смрт на Елпида Караманди, народната хероина на Македонија, која бугарскиот фашистички окупатор тешко ја ранил и ја фатил во борбата со Битолскиот партизански одред на 3 мај 1942 година. Таа била сосема немоќна да изврши самоубиство. Била подложена на тешки мачења. Потоа, за да го заплаши македонското население, бугарските фашисти ја влечеле врзана за запрежна кола по битолските села и ја усмртиле. Смртта на Елпида Караманди, позната под прекарите Бисера и Нада, била опеана истата година во народната песна „Нада студентката за народ загина, за народ загина – за Македонија.“

Елпида (Пида) Ставрева Караманди (Лерин, 1 јануари 1920 – Лавци, Битолско, 3 мај 1942) е македонска комунистка, учесничка во НОБ и народна хероина на Македонија од влашка народност. Родена е во влашко семејство во Лерин, Егејска Македонија. Се преселила во Битола откако мајка ѝ се премажила. Елпида во Битола завршила гимназија. Од нејзините школски другари/ки од битолската гимназија потекнуваат револуционери како што бил и Стефан Наумов – Стив. Уште во гимназијата била политички активна, се истакнувала во литературната дружина, на излети, во читање и растурање летоци, во судирите со реакционерната група на љотиќевците.

Во 1938 година Елпида Караманди заминала на студии во Белград и се приклучила кон напредното студенско движење. Меѓу напредните студенти/ки имало многу ученици на битолската гимназија, која таа ги познавала и одржувала врски со нив. Во 1939 година таа била примена во СКОЈ, после што работела поинтензивно. Била вешта во регрутирањето нови активисти од редовите на младината.

Учество во НОБ

По капитулацијата на Кралството Југославија Елпида Караманди работела на подготовките за оружена борба. Во КПЈ била примена во јуни 1941 година. Револуционерните задачи станувале тешки, опасни и барале максимална посветеност. Караманди раководи со групите во градот, ги извршувала задачите на СКОЈ и посебно по партиска линија. Нејзината партиска активност ја забележала бугарската окупаторска полиција при што ја уапсиле.

Во полицијата таа храбро се држи и ништо не признава. Била пуштена била од затвор, но знаела дека полицијата ја следи. Затоа по совет на Месниот комитет на КПЈ за Битола таа се повлекла во илегала. Во јануари 1942 година станала членка на Покраинскиот комитет на СКОЈ за Македонија. Како илегалка не можела да развива голема активност и се подготвувала за на пролет да оди со партизаните. На 22 април 1942 година пристапила кон Битолскиот партизански одред „Пелистер“.

Веќе на 3 мај 1942 година одредот бил опколен од бугарската фашистичка војска и полиција. Во повеќечасовната борба Елпида покажала извонредна храброст, но еден митралески рафал тешко ја ранил. Сосема немоќна да изврши самоубиство била фатена од полицијата. Храбро го поднесувала мачењето. За да го заплаши населението, бугарскиот фашистички окупатор ја влечел врзана за запрежна кола по битолските села, при што починала.

Смртта на Елпида Караманди, позната под прекарите Бисера и Нада, била опеана во народната песна „Нада студентката за народ загина, за народ загина – за Македонија.“  Нејзината смрт е опеана и во познатата народна песна „Таму ле, мајко, близу Битола“, напишана од Ајри Демировски (1950). Прогласена е како народен херој на Југославија и Македонија на 11 октомври 1951 година.

Користени се статија од „Македонска нација“ од 9 јуни 2021 година и други извори

Најнови вести од: Колумни

Арифи: Ерата на Ахмети е завршена, сега се бори за преживување и зачувување на богатството и влијанието, а не за заштита на интересите на Албанците!

„Лидерот на ДУИ Али Ахмети повеќе не може да дише дома, затоа се обидува да добие политички кислород во Тирана и Приштина. Бара поддршка од странство, бидејќи тука, меѓу Албанците кои некогаш му веруваа, довербата згаснала. Ахмети пројавува страв од правдата, дека ќе ги загуби тендерите, моќта, привилегиите и незаконски стекнатото богатство. Затоа се свртува кон носталгијата за војната и шири омраза.“ – нагласува Латиф Арифи, националниот координатор за комуникации и медиуми во Владата на Република Македонија, реагирајќи остро кон најновиот „Почесен докторат на науки“, што му го додели Европскиот универзитет во Тирана деновиве на шефот на интегративците“, поради „неговиот придонес кон правата на Албанците во ‘РСМ’.

Арифи до Али Ахмети: Дали за време на честите престои во Тирана се среќаваше со Артан Груби, за да ги координираш своите „телевизиски мисии“?!

Националниот координатор за комуникации и медиуми во Владата на Република Македонија Латиф Арифи јавно му порача на челникот на „интегративците“ дека му е „време да замине во пензија, да се повлече, бидејќи не може повеќе да си го контролира мозокот, а уште помалку јазикот, па наместо идеи и решенија шири гнев и навреди“!

Макронова Франција, која се меша во внатрешните работи на многу држави, е „санстефанска маќеа“ за Македонија, а „европска мајка“ за Бугарија! (2)

Со оглед на активираното сценарио за уривање на Македонија како држава, ќе мора локалните избори на 19 октомври да бидат не само изјаснување за нови, поквалитетни локални власти и подобро функционирање на општините, туку и референдум за опстојот и просперитетот на Македонија како држава и заеднички дом за сите нејзини граѓани, без оглед на нивната етничка и политичка припадност.

По „париската обука“ Филипче и СДСМ ја „извадија“ „најпатриотската“ резолуција за „Бугари во устав“ – новата „бугарска алатка“ за распад на Македонија! (1)

По реакцијата на претседателот Макрон околу „недипломатското однесување“ на новиот амбасадор на САД во Париз Чарлс Кушнер околу прашањето за признавањето на Палестина, Министерството за надворешни работи на Франција на 24.8.2025 упати барање до Трампова Америка „да „не се меша во нејзините внатрешни работи“, бидејќи е тоа „неприфатливо од гледна точка на меѓународното право и Виенската конвенција за дипломатски односи“. Имајќи предвид дека меѓународното право еднакво важи и се применува и за Македонија, како требало да реагира таа кон Макрон, кој веќе неколку години се залага за „правда за барањата на Бугарија“, а пред се за внесување на „бугарскиот државотворен народ“ во македонскиот устав?! Уште и го „скрои“, заедно со своите соработници, катастрофалниот „француски предлог“?!

Судирот на Мерко со ДУИ и Ахмети е одраз на расколот и вриежите во партијата, од која преминуваат во Вреди десеттици активисти и цели структури!

Косовскиот новинар и политички аналитичар Батон Хаџиу во август годинава во своја колумна нагласи дека „Али Ахмети е веќе влезен во циклус на самоуништување“, а оти за ДУИ локалните избори ќе претставуваат „политички погреб уште во првиот круг на гласањето“!

Аманетот на Петре М. Андреевски: Не дозволувајте друг да ни ја контролира националната свест! – Да изградиме заедничка програма за Македонија!

Во 2000 година во интервју за весникот „Нова Македонија“, запрашан што би им советувал на Македонците, македонскиот книжевен гениј и патриот Петре М. Андреевски ќе нагласи: „Да си ги вратат достоинството, храброста и вистината за себе!“

Зарем не може и Македонија да стане „балкански еколошки Сингапур“ со своја „револуција“ за собирање и искористување на отпадот?!

Во азиската град-држава Сингапур, која се нарекува не случајно „светска престолнина на рециклирањето на отпадот“, ѓубрето не се нарекува ѓубре, туку „рециклирачки материјали“, а во Македонија од него се формираат се поголем број „мини-планини“, кои се повеќе ја загадуваат животната средина и го загрозуваат животот и здравјето на луѓето, посебно во случаите на намерно подметнуваните пожари како во изминативе неколку седмици.

Албанија со устав бара да не бидат дискриминирани Албанците во други држави, а тамошните Македонци се жалат токму на тоа, дека се граѓани од втор ред! (4)

Попретседателот на партијата Македонска алијанса за европска интеграција во Албанија Ендрит Фетаху на најјасен можен начин укажува зошто мора да се вратат во уставот на Македонија не само Македонците од Албанија, туку и од сите други балкански држави, заедно со грижата на државата за нив и нивните права, како што и се случи пред 30 години со усвојувањето на амандманот 58 на уставот: за да се одржи во живот македонската кауза во Албанија, но и во Бугарија, Грција, Косово и секаде каде што живеат Македонците во Балканот заедно со својот македонски етнички идентитет и мајчиниот македонски јазик.

Најнови вести

To top