Колумни

Соживотот е двонасочна улица, „apo jo“? – Пишува Роберт Димитриевски

Меѓуетничката толеранција и сожителството се илузија кога се критикуваат „другите“, а се молчи за „своите“

3 минути за читање

„Apo jo“ (на албански) или „нели/зарем не“ (на македонски). Сеедно.

Во совршен свет, каков што овој очигледно не е, Вјоса Османи прва ќе се јавеше. Уште ноќеска. Веднаш по фудбалскиот натпревар Шкендија – Карабах во Скопје претседателката на Косово ќе ги осудеше скандирањата за „Голема Албанија“ и за „Илирида“. И ќе повикаше македонските власти да ги преземат сите законски мерки против сторителите. Исто како што (со право) промптно реагираше по сличниот испад од трибините на кошаркарскиот меч Македонија – Романија во саботата.

Не мораше да се мачи ни да смислува нова изјава. Можеше да се послужи со истата со која го осуди националистичкото навивање во Куманово. Само, наместо Албанци, ќе велеше Македонци.

„Антиамакедонските скандирања што се слушнаа за време на натпреварот во Скопје се неприфатливи и го нарушуваат духот на соживотот и на меѓусебното почитување, што треба да биде основа на секое демократско општество со европски аспирации. Македонците се автохтоно население во својата земја и заслужуваат да бидат третирани со достоинство и со еднаквост, исто како и секоја друга заедница. Спортот треба да биде средство за обединување, а не платформа за темни идеологии кои евоцираат болни спомени и го загрозуваат мирот“, би гласела минимално видоизменетата порака од Османи во однос на оригиналната.

Уште повеќе, претседателката на северниот македонски сосед можеше да допатува во Македонија, како повеќепати откога е на функцијата, да ги собере на едно место политичките првенци на Албанците од земјава и да ги повика да ѝ се придружат во осудата на настаните во Скопје како претходно на тие во Куманово. Можеше да предложи и фудбалски или кошаркарски дуел меѓу навивачите од двете најголеми заедници во државава како своевиден гест на помирување и меѓусебно зближување. На кој би биле покровителки со својата македонска колешка, „pse jo“?

Османи можеше и сè уште може да стори нешто повеќе за меѓуетничката толеранција во Македонија. И да стекне симпатии и кај неалбанските заедници, кои не се препознаваат себеси во влажните сништа на навивачка група (себе)именувана според соработници со окупаторот во Втората светска војна. Може(ше).

Но, ова не е совршен свет, „apo jo“? Да беше, ова писание ќе беше непотребно губење време. Оти, во тој и таков идеален свет, нема потреба некому да му се „црта“ дека соживотот е двонасочна улица. Не еднонасочна што завршува во – ќорсокак.

Во свет кон кој се стреми секој разумен колку даваш – толку добиваш. И не можеш да се правиш во стилот „не сум од тука“ кога буквално секој релевантен од другата страна реагира и со дела, не само со зборови, а од твојата – молк. Кој може ли да се протолкува поинаку од – одобрување?

(Не) прави му го на другиот тоа што (не) сакаш на тебе да (не) ти го прават. Просто како грав. Посебно во поднебје обременето со „конфликт“ не многу одамна, од кој раните тешко и бавно заздравуваат. А последиците се една од причините за иселувањето и кај едните, и кај другите, и кај сите останати. „A po jo“?

 

 

Поврзани теми:

Македонија|Скопје|Вјоса Османи|Куманово|соживот

Повеќе на оваа тема:

Најнови вести од: Колумни

Хрон ја објави „Народноста на македонските Словени“ 135 години пред Тито „да ги створи македонскиот јазик и народ“, што е бугарски фалсификат!

Австрискиот лингвист и македонист од чешко потекло Карл Хрон ја објави својата научна студија со наслов „Народноста на македонските Словени“ („Dаѕ Volksthum der Slaven Makedoniens“) во 1890 година во Виена, во тогашното Астроунгарско царство, цели 135 години пред „Тито да ги измисли Македонците како народ“ и пред „да им го создаде со наредба новоизмислениот македонски јазик“, како што тврди официјална Софија во своите фалсификати, депонирани и во ЕУ. Карл Хрон во својата студија со несоборлива научна објективност ќе ги образложи и ќе ги докаже самобитноста  и развојот на македонскиот народ и македонскиот јазик. Студијата на Карл Хрон „Народноста на македонските Словени“е своевиден пишан споменик за етничката и јазична засебност на македонскиот народ и таа допрва ќе задобива уште поголема важност за него во борбата за конечно и вистинско решавање на македонското национално и јазично прашање.

Оставнината на Марко Цепенков „втора македонска Библија“ и автентично сведоштво за македонскиот идентитет и јазик, за животот на нашите предци

Марко Костов Цепенков (Прилеп, 7 ноември 1829, Ореовец, Прилепско – 29 декември 1920, Софија) е најголем и најзначаен собирач на македонски народни умотворби, кои имаат непроценливо значење за македонската фолклористика, за етнографијата, за лингвистиката, за националната историја, за правото и за моралот на Македонците. Денес се навршуваат 105 години од неговата смрт. Неговото дело е издадено во 10 томови и е повеќепати преобјавувано во Македонија. На научниот собир по повод 190-те години од раѓањето и 100-те години од смртта на Цепенков, кој го организираа Македонската академија на науки и уметности и Институтот за фолклор „Марко Цепенков“ на 4.11.2020 година, проф.д-р Ермис Лафазановски, тогаш како директор на Институтот за фолклор, истакна: „Во денешната меѓународна политичка ситуација, во која се наоѓаме, собраните материјали на Марко Цепенков сведочат за нашиот македонски идентитет, јазик и култура. Неговата оставнина ние, Македонците, денес може да ја наречеме наша втора Библија. Како поинаку да се нарече неговото импозантно собирачко дело, во кое сме запишани сите ние, заедно со нашите предци и нашите идни поколенија? Во кое е запишано создавањето на нашиот свет и луѓето во него, нашите соништа.“

Ајде да им простиме на најдобрите меѓу нас – Пишува Драган Милосављевиќ

Мислам на писатели, актери, режисери, музичари, сликари, спортисти, научници чијшто успех не само дома туку и надвор е општо познат и признаен, но нивната репутација во ова општество е сериозно упропастена поради овие или оние причини

Коле Неделковски, поетот-револуционер, чиј глас одекнува силно и денес – 113 години од раѓањето

Коле Неделковски е човекот, кој ја откри заборавената книга „За македонцките работи“, член на Македонскиот литературен кружок од Софија, афирматор на македонскиот јазик во литературата и убеден антифашист. На денешен ден, на 16 декември 2025 година се навршуваат 113 години од неговото раѓање и ова е соодветна пригода за ново навраќање кон творештвото и овој македонски национален и поетски деец, кој соработувал со Никола Вапцаров и Кочо Рацин. Неговата бележита песна „Глас од Македонија“ е една од најпознатите револуционерни песни во во македонската книжевност. Таа е една од најпознатите револуционерни песни во македонската книжевност, како тревожен поетски глас за неразбраното македонско минато, за македонската вистина. Творештвото на Неделковски се карактеризира со употреба на македонскиот говор особено видливо во неговите збирки „Молскавици“ и „Пеш по светот“. Литературното дело на Коле Неделковски иако е скромно и по обем и по квалитет, сепак е мошне значајно. Основниот белег на  неговата поезијата е влијанието на народната поезија, а мотивите најчесто му се патриотски, исполнети со лиричност. Тој е еден од најреволуционерните поети во македонската литература. Коле Неделковски е поет-револуционер чиј глас сè уште одекнува силно и во оваа македонска сегашност.

Конески, генијот-посветеник на Македонската идеја, и неговиот аманет Македонците да си го вардат јазикот, својата „единствена неподелена татковина“

Блаже Конески (Небрегово, 19 декември 1921 – Скопје, 7 декември 1993), генијот на македонската поезија и проза, академик, книжевен историчар, филолог и јазичар, творец на „Македонската граматика“, преведувач и професор на Филозофскиот факултет во Скопје, е еден од кодификаторите на современиот македонски книжевен јазик. Денес се навршуваат 92 години од неговата смрт и ова е пригода за ново навраќање кон неговото неизмерно книжевно и научно творештво, на неговата личност и кон непресушните врутоци на неговите јазични, поетски и национални посланија и завештанија до денешново и сите наредни македонски поколенија дека токму јазикот е она, што нѐ прави како македонски народ, различен од сите други народи во Балканот, Европа и светот. Во последната, претсмртна статија „Една ситуација и едно лично становиште“ Конески ќе истакне: „Денешниот однос на бугарските раководители спрема нашиот јазик има свои длабоки корења во теоријата на великобугаризмот. Можеше ли оформувањето на нашиот јазик да биде појава случајна, дури измислена? Се разбира дека не можеше. Но, македонскиот јазик, и покрај сите викотници против него, од каде и да идат тие, постои, се развива и станува јазик на сѐ побогата литература, станува јазик, на кој што културните придобивки на човештвото му се присвојуваат на еден народ, досега потиснат во мракот на ропството. Добро кажува арапската пословица: ‘Пците лаат, карванот си мине!“

Нацрт-заклучоците на Советот на ЕУ за промената на македонскиот устав ги кршат резолуциите на ООН и Договорот од Мастрихт, затоа се ништовни

Советот на ЕУ ја повикува Македонија да изврши промена на својот Устав во согласност со „Добрососедскиот договор“ со Бугарија и протоколите кон него, Преговарачката рамка и „францускиот предлог“, кои содржат категорично тврдење-фалсификат дека македонскиот народ, македонскиот јазик, идентитет и историја имаат „бугарски историски темели“. Тоа претставува целосно негирање на етничката, идентитетската и јазичната засебност на македонскиот народ. Декларацијата на ООН за недопустливоста на интервенирањето и вмешувањето во внатрешните работи на државите целосно ги заштитува македонскиот јазик и идентитет, како и македонската историја, од какви било и чии било обиди за негирање, или присвојување. Таа декларација строго забранува завлегување во идентитетскиот комплекс на кој било народ, што значи и на македонскиот народ. Токму ова го прават Советот на ЕУ и Бугарија! Членка на ООН е и Македонија: и за неа во еднаква мера важи применливоста на резолуциите на ООН. Според нив, ниту ЕУ, ниту Бугарија, Грција, или која било друга држава, немаат право да се мешаат во внатрешните и надворешните работи на Република Македонија, ниту да ѝ наложуваат да го менува Уставот во замена за „отворање на преговорите со ЕУ“. 
Сите вести од Колумни

Најнови вести

To top