Прашањето за достапноста на домувањето стана сè порелевантна тема во контекст на економските и демографските промени што негативно влијаат на способноста на луѓето да обезбедат домување. Од една страна, растечките цени на квадратни метри и построгите услови за кредитирање го отежнуваат купувањето на прв имот, пренесува Геозофија.
Оваа студија опфати 25 европски земји и ја испита теоретската достапност – односно, имаше за цел да утврди колку години, или месечни нето плати, би биле потребни за да се купи стан од 70 квадратни метри во различни европски земји. Анализата користеше податоци од 2024 година од Deloitte, Eurostat и Numbeo, фокусирајќи се на просечната нето плата и просечната цена по квадратен метар за нова станбена изградба на национално ниво.
Резултатите од студијата покажаа дека во 2024 година, купувањето стан од 70 квадратни метри во Европа бараше помеѓу 50 и 200 месечни нето плати. Најбрзиот пат до сопственост на дом беше во Данска, каде што купувањето таков стан би чинело еквивалент на 57 месечни нето плати. Според студијата, во Македонија се потребни 169 месечни плати за да се купи стан од 70 квадрати.
На спротивниот крај од спектарот е Португалија, каде што се потребни повеќе од 200 месечни нето плати – што ја става земјата на самиот врв на листата. Ова откритие се совпаѓа со фактот дека, во јуни оваа година, Европската комисија ја предупреди португалската влада дека мерките што се спроведени досега не биле ефикасни во справувањето со кризата со домувањето.
Регионалните разлики се исто така забележливи. Освен во Португалија, домувањето е помалку достапно во балтичките земји, како и во земјите од Југоисточна и Централна Европа (Чешка, Словачка и Унгарија), каде што купувањето стан бара помеѓу 120 и 200 месечни нето плати.
Кога истите податоци за месечните нето плати ќе се претворат во годишни плати, односно години, купувањето стан во Португалија би барало 17,2 години заштеда на цела плата, во Чешка 16,6 години, а во Словачка 15,5 години. Како што споменавме претходно, заштедата би траела најкратко во Данска, нешто помалку од пет години (4,8) кога се изразува во години.